Młodzi o polskiej transformacji

„Pokolenie ’89. Młodzi o polskiej transformacji” to dzieło młodego naukowca dr. Jakuba Sawulskiego, który podjął się karkołomnego zadania – próby spisania na 256 stronach głosu pokolenia ’89. Owa karkołomność polega nie tylko na tym, że jak każde pokolenie, ciężko je zaszufladkować i jednoznacznie scharakteryzować. W wypadku osób urodzonych między 1986 a 1995 rokiem dochodzi jeszcze kwestia „życia zza monitora” i niska aktywność społeczno-polityczna. Ich rodzice licznie protestowali na ulicach przeciwko władzy w PRL. Pokolenie ‘89 nie tylko nie wychodzi na ulice, żeby protestować przeciwko obciążaniu ich kolejnymi obowiązkami, ale nawet nie chodzi na wybory. 

Jakub Sawulski, żeby sprostać temu ambitnemu celowi sięgnął po potężnego sprzymierzeńca – dane. Mimo że publikacja celowo została napisana przystępnym dla wszystkich językiem, znajdziemy w niej odwołania do blisko 200 źródeł – od wypowiedzi polityków, poprzez materiały z portali internetowych, po dane Komisji Europejskiej czy OECD. Autor równie płynnie cytuje w publikacji zarówno piosenki raperów, jak i analizy Banku Światowego. Udało mu się także pozyskać zanonimizowane dane o strukturze dochodów obywateli z Ministerstwa Finansów.

Autor, mimo stosunkowo młodego wieku (rocznik 1989), wydaje się posiadać odpowiednie kwalifikacje do podjęcia próby przeanalizowania problemów młodego pokolenia. Wsparcie daje mu jego doświadczenie zawodowe w doradztwie i eksperckich analizach dla sektora prywatnego i publicznego.

W „Pokoleniu ‘89” znajdziemy aż 28 wywiadów. Rozmówcy zostali wybrani według różnych kryteriów – miejsca zamieszkania, regionu, miejsca pracy i różnorodnych doświadczeń życiowych. Dzięki temu udało się uzyskać możliwie szerokie spojrzenie na problemy młodych Polaków. Będziemy mogli przeczytać np. opinię Izy (rocznik ’94) na temat wynajmowanego przez nią pokoju na studiach czy Agnieszki (rocznik ’70), która wyjechała do Niemiec i założyła tam rodzinę. Z kolei od Michała (rocznik ’87) usłyszymy jak naprawdę wygląda praca w „budowlance”.

Publikacja skupia się na najważniejszych zdaniem autora problemach młodego pokolenia - dostępności mieszkań, pracy, zakładaniu rodziny, edukacji i systemie emerytalnym, który ma prawdopodobnie większy wpływ na codzienne życie młodych niż im się wydaje.

W publikacji znajdziemy również odniesienia do życia prywatnego Sawulskiego, np. pokusił się on o osobistą refleksję na temat „czarnego PR” dotyczącego posiadania dzieci. Po zajściu żony w ciążę usłyszał od znajomych… wyrazy współczucia i zapowiedzi końca normalnego życia. Jak do takich zapowiedzi odniósł się autor? Sprawdźcie sami.

Należy docenić, że Sawulski nie wygłasza „prawd objawionych” – jedynych słusznych, niepodważalnych teorii, których będzie bronił za wszelką cenę. Rozdziały kończą się analizą danych z różnorodnych źródeł i zderzeniem ich z opiniami młodych ludzi. W podsumowaniu książki autor przedstawia kilka propozycji rozwiązania problemów młodych ludzi opartych o teorię laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii z 2017 roku prof. Richarda Thalera. Wierzy on, że ludzi można skłonić do pożądanych zachowań za pomocą „szturchnięć”, np. łatwiejszy dostęp do zdrowego jedzenia sprawia, że klienci częściej je kupują. Autor proponuje jak wykorzystać tę metodę, aby przekonać społeczeństwo, że zaangażowanie polityczne jest „cool”. 

„Pokolenie ‘89” to pozycja godna polecenia. Czytelnicy urodzeni w latach 80. i 90. znajdą w niej wyzwania i dylematy, z którymi wielokrotnie sami mieli do czynienia wraz z relacjami rówieśników z całego kraju. Z kolei dla osób urodzonych wcześniej może być ona kluczem do zrozumienia swoich dzieci czy młodszych koleżanek i kolegów z pracy, pokolenia obecnych dwudziesto-trzydziestolatków.

_____________________________________

O autorze:

Tomasz Kacprzak - absolwent studiów prawniczych. Ukończył Podyplomowe Studia Podatkowe w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie oraz studia podyplomowe z prawa podatkowego w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie.